بلاگ شخصی محمدجواد منصورزاده

سرقت ادبی مشکلی است که بشر قرن ها با آن مواجه بوده و امروزه با تسهیل و گسترش اشتراک‌گذاری اطلاعت در دنیای وب، این مشکل پررنگ‌تر شده و حراست از حق مالکیت معنوی بر آثار دشوارتر شده است. از این رو سامانه‌های متعددی در دنیا برای کشف و شناسایی موارد سرقت ادبی طراحی شده‌اند که نمونه معروف آن iThenticate است که کاربرد فراوانی در مشابهت‌یابی آثار علمی در زبان انگلیسی دارد. در سالیان اخیر تلاش‌های جسته گریخته‌ای در زمینه طراحی و پیاده‌سازی سامانه‌های مشابهت‌یاب برای زبان فارسی شده است که در ادامه به معرفی برخی از مهمترین این سامانه‌ها پرداخته می‌شود. 

1- سامانه همانندجو

(پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران)

این سامانه که که توسط پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) طراحی شده است [احتمالا] از بانک اطلاعاتی گنج به عنوان پایگاه داده استفاده، و امکان مشابهت‌یابی متون فارسی را به کاربران می‌دهد. متاسفانه استفاده از این سامانه راحت نیست و بدون وابستگی سازمانی و برای استفاده شخصی، امکان استفاده از این سامانه وجود ندارد! (یا حداقل من نتونستم استفاده کنم!!!)

http://tik.irandoc.ac.ir/User/Login

2- سامانه سمیم‌نور

(مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی - نور)

این سامانه که توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور تولید شده است از بانک‌های اطلاعاتی این مرکز نظیر نورمگز و نورلیب بهره می‌گیرد و همچنین به کاربران/ناشران امکان آپلود محتوای متنی نظیر پایان‌نامه‌های خود را به بانک اطلاعاتی می‌دهد تا در برابر سرقت ادبی محافظت شوند. با توجه به بانک اطلاعاتی این سامانه، استفاده از این سامانه برای متون مرتبط با علوم انسانی مفید می‌باشد. کار با سامانه بسیار آسان است و خدمات این سامانه تا 30 صفحه بصورت رایگان عرضه می‌شود.

http://www.samimnoor.ir/view/fa/default

3- سامانه همتاجو

(جهاد دانشگاهی)

این سامانه توسط پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی عرضه شده و ادعا دارد که با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و بصورت کاملا هوشمند توانایی کشف آن دسته از سرقت‌های علمی بازنویسی شده را نیز دارد! اطلاعات دقیقی از بانک اطلاعاتی مورد استفاده این سامانه در سایت آن درج نشده است.

http://hamtajoo.ir

4- سامانه مشابهت یاب

(وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی)

این سامانه که توسط معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه شده است صرفا در اختیار اعضای هیئت علمی و کارشناسان پژوهشی دانشگاه‌های متبوع بوده و بصورت عمومی ارائه خدمات نمی‌کند.

https://ppc.research.ac.ir

5- سامانه همیاب

(سیناوب)

سامانه همیاب که توسط شریف پردازش‌گر دانش (سیناوب) توسعه یافته یکی از سامانه‌های جدید مشابهت‌یاب است که قابلیت مقایسه متون فارسی با مجموعه عظیمی از مقالات علمی را دارد. به گفته ناشر این سامانه، بانک اطلاعاتی این سامانه شامل 88337 مقاله کنفرانسی از 2412 کنفرانس، 512092 مقاله از 2051 نشریه و 30364 مقاله از بستر وب می‌شود.

https://hamyab.sinaweb.net